Mijający rok 2010 został ogłoszony Rokiem Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym.
Fakt ten stał się przesłanką do zaprezentowania na konferencji w dniu 20 grudniu 2010 roku w GUS w Warszawie danych poświęconych temu zjawisku. Dane te pochodziły: ze sprawozdawczości wojewódzkiej z zakresu pomocy społecznej, z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (z zakresu poziomu bezrobocia) oraz GUS-u z roku 2009.
Istnieje wiele definicji ubóstwa. Jedna z nich (Banku Światowego) definiuje ubóstwo jako niemożność osiągnięcia minimalnego standardu życiowego.
Jak podkreślono ubóstwo często reprodukuje się samodzielnie. Ubodzy rodzice rodzą i wychowują dzieci skazane na pozostawanie w sferze ubóstwa.
Szanse na wydostanie się z ubóstwa bez pomocy innych są niewielkie. Ubóstwo powoduje negatywne skutki tak społeczne jak i ekonomiczne. Znacznie utrudnia lub wręcz uniemożliwia zdobycie odpowiedniego wykształcenia oraz zachowanie dobrego stanu zdrowia.
Zgodnie z danymi GUS na terenie woj. mazowieckiego blisko 6% osób żyje poniżej ustawowej granicy ubóstwa.
Czynnikami, które mają wpływ na zjawisko ubóstwa są czynnik społeczno-ekonomiczny oraz czynnik społeczno-demograficzny. W pierwszym przypadku na ubóstwo ma wpływ fakt pozostawania bez pracy i co za tym idzie brak źródła utrzymania, lub wykonywanie pracy przynoszącej niskie dochody.
Z kolei drugi z czynników (społeczno-demograficzny) pokazuje, że zjawisko ubóstwa dotyczy najczęściej rodzin dotkniętych chorobą, niepełnosprawnością, rodzin niepełnych, wielodzietnych czy patologicznych.
Na konferencji omówiono różne formy pomocy społecznej, które świadczone są na rzecz osób zagrożonych ubóstwem. Według przedstawionych danych dominującą formą wsparcia niepieniężnego były posiłki. Łącznie przeznaczono na nie w ramach zadań własnych – 86% środków.
Ze świadczeń udzielanych w formie pieniężnej skorzystało blisko 166 tys. osób. Z tego 63,7% osób otrzymało zasiłek celowy (zasiłek celowy przyznawany jest na zaspokojenie konkretnej potrzeby – np. koszt zakupu leków, leczenia, remontu mieszkania, kupna opału, odzieży, także kosztów pogrzebu, lub w sytuacji zdarzenia losowego, klęski żywiołowej lub ekologicznej).
Należy dodać, że w roku 2009 o świadczenie pieniężne z pomocy społecznej mogły ubiegać się osoby, których dochód – dla osoby samotnie gospodarującej nie przekraczał 477 zł, a dla osoby w rodzinie 351 zł.
Na konferencji zaprezentowano wiele statystyk dotyczących rynku pracy. Omawiając dane zwrócono uwagę na fakt, że województwo mazowieckie jest województwem o największej powierzchni, zamieszkuje je największa liczba ludności i jest statystycznie najbogatsze. Tym niemniej jest również województwem o dużych dysproporcjach, gdzie na 42 powiaty aż w 10 z nich występuje wysoka stopa bezrobocia (powyżej 18%).
Z danych wynika, że największe bezrobocie występuje na terenach wiejskich oraz terenach, na których zlikwidowano zakłady pracy zatrudniające znaczny odsetek mieszkańców (przykładem może być podregion radomski, w którym zlikwidowano firmy z branży zbrojeniowej, elektromaszynowej i obuwniczej).
Najwyższy poziom zagrożenia ubóstwem w roku 2009 wystąpił w 4 powiatach województwa: ostrołęckim, przasnyskim, przysuskim i szydłowieckim (tj. powiatach zlokalizowanych na północy i południu woj. mazowieckiego).
Należy odnotować, że w roku 2009 nastąpił znaczny wzrost bezrobocia w stosunku do roku 2008 – o 26,1%.
Według stanu na 31 grudnia 2009 roku najniższą stopę bezrobocia odnotowano w powiecie – m.st. Warszawa (2,9%), najwyższą 34,4% w powiecie szydłowieckim, przy średniej w województwie 9.0%.
Podsumowując należy dodać, że walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym jest priorytetem nie tylko w krajach, w których zjawisko to występuje powszechnie, lecz także w krajach rozwiniętych cywilizacyjnie. W przypadku Unii Europejskiej priorytety te zostały określone w postanowieniach zawartych w Strategii Lisbońskiej.
Wojciech Jezierski
Specjalista ds. pośrednictwa pracy
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!