Opieka zdrowotna, emerytury, zabezpieczenie społeczne. Obywatele UE skorzystają dzięki koordynacji unijnych przepisów

Bruksela, 23 listopad 2010 r. – Obowiązujące od maja 2010 roku nowe przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych są obecnie wdrażane we wszystkich krajach UE. Zmianom tym będzie towarzyszyć obejmująca całą UE kampania informacyjna Komisji Europejskiej, której celem jest szerzenie wiedzy na temat prawa do zabezpieczenia społecznego wśród obywateli Unii.

Z nowych przepisów korzysta każdy, kto osiadł na stałe, podjął pracę tymczasową lub studia w innym kraju UE oraz osoby, które odbywają podróże służbowe lub wyjeżdżają na wakacje.

Z niedawno przeprowadzonego badania Eurobarometru wynika, że jeden na dziesięciu Europejczyków mieszkał i pracował w przeszłości za granicą (wewnątrz lub poza UE), 3% mieszkało za granicą, nie podejmując tam pracy, a 1% pracowało poza granicami swojego kraju, ale tam nie mieszkało. Szacuje się, że 11,3 miliona obywateli UE, czyli 2,3% całej populacji UE, mieszka w państwie członkowskim, w którym się nie urodziło. Ponad 750 tys. ludzi przekracza codziennie granice ze względu na pracę. Ostatnie badania wykazują, że około 187 milionów (37%) Europejczyków posiada obecnie Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, dzięki której ma dostęp do opieki zdrowotnej w trakcie tymczasowych pobytów zagranicznych w Europie. Dla wszystkich tych obywateli UE, którzy potencjalnie muszą zmagać się z mozaiką 31 różnych państwowych systemów zabezpieczenia społecznego, koordynacja to sprawa kluczowa.

Aby ułatwić życie milionom przemieszczających się obywateli UE i umożliwić im zachowanie podczas podróżowania wewnątrz Europy prawa do świadczeń z tytułu bezrobocia, z tytułu opieki nad dzieckiem, świadczeń zdrowotnych oraz emerytalnych, w maju 2010 roku wprowadzono nowy, zmodernizowany system koordynacji mający przyspieszyć wymianę informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego. Będzie on z korzyścią dla obywateli UE dzięki ograniczeniu liczby wydawanych dokumentów oraz krótszemu okresowi oczekiwania na obliczenie i wypłacenie świadczenia.

Na czym polega koordynacja zabezpieczeń społecznych?
Unijne przepisy dotyczące koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych nie tworzą nowych uprawnień w zakresie zabezpieczenia społecznego, lecz gwarantują osobom przemieszczającym się wewnątrz Europy (w obrębie 27 państw członkowskich, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii i Szwajcarii) zachowanie praw w zakresie ubezpieczenia chorobowego, emerytury, świadczeń z tytułu bezrobocia i świadczeń rodzinnych. Każdy kraj w pełni swobodnie określa własny system zabezpieczeń społecznych: w rezultacie powstaje mozaika systemów, z których każdy rządzi się własnymi zasadami. Koordynacja zabezpieczeń społecznych działa jak most łączący państwowe systemy: celem jest, aby obywatele nie ponosili strat w związku z podjęciem decyzji o zamieszkaniu lub rozpoczęciu pracy za granicą.

Kto może skorzystać na koordynacji?
Z tych przepisów może skorzystać każdy, kto przeprowadza się do innego kraju Unii, by osiąść tam na stałe, podjąć tymczasową pracę lub studiować, a nawet osoby, które wyjeżdżają na urlop.

Jak to działa? Anita pracowała w krajach A, B i C.
? W kraju A prawo do emerytury przysługuje po 15 latach płacenia składek: Anita opłacała je przez 14 lat.
? W kraju B okres składkowy wynosi 5 lat: Anita płaciła składki przez 4 lata.
? W kraju C okres składkowy wynosi 10 lat: Anita płaciła składki przez 7 lat.

Anita przepracowała 25 lat, jednak zgodnie z krajowymi przepisami państw, w których pracowała, nie przysługuje jej prawo do emerytury! Unijne przepisy koordynacyjne tworzą system, który pozwala uniknąć takiej sytuacji, dzięki zasadzie łączenia okresów składkowych. Innymi słowy, wypłacając emeryturę, każdy z wymienionych trzech krajów weźmie pod uwagę łączną liczbę lat opłacania składek w każdym z 31 krajów stosujących te przepisy. Anita otrzyma zatem emeryturę z każdego z krajów, w których pracowała, zgodnie ze przebiegiem ubezpieczenia w tych krajach.

Osoby poszukujące pracy i emeryci
Osoby bezrobotne poszukujące pracy w innym kraju UE mogą wystąpić do lokalnego urzędu ubezpieczeń społecznych o dalsze wypłacanie im zasiłku dla bezrobotnych przez co najmniej 3 kolejne miesiące, maksymalnie przez 6. Specjalne badanie Eurobarometru (337) nt. mobilności geograficznej i mobilności na rynku pracy roku pokazuje, że w 2009 roku niemal jeden Europejczyk na pięciu (17%) planował podjęcie pracy za granicą.

Każdy, kto pracował w kilku krajach UE, posiada prawo do połączenia okresów składkowych w ramach każdego systemu, by móc otrzymać pełną emeryturę. Podobnie Europejczycy, którzy postanowią spędzić emeryturę w innym kraju UE, zachowują prawo do emerytury, nawet jeżeli nigdy nie pracowali lub nie opłacali składek w tym kraju. Co roku około 250 tys. osób może przenieść część nabytych praw do świadczeń emerytalnych po przejściu na emeryturę, ponieważ pracowali w więcej niż jednym kraju Unii.
Turyści, pracownicy sezonowi i podróżujący w interesach
W okresie letnim miliony Europejczyków wyjeżdżają do innego kraju Unii Europejskiej na urlop. Wiele innych osób podejmuje pracę tymczasową na krótki okres w innym państwie członkowskim. Jeżeli podczas takiego pobytu wymagają opieki zdrowotnej w wyniku wypadku lub choroby, chroni ich koordynacja systemów zabezpieczeń społecznych. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego umożliwia dostęp do opieki medycznej we wszystkich państwach członkowskich każdemu, kto potrzebuje pomocy podczas pobytu czasowego. Opieka świadczona jest na tych samych zasadach, którym podlegają mieszkańcy tego kraju. Jak dotąd wydano około 187 milionów egzemplarzy Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (37% populacji).

Jak KE popularyzuje informacje na ten temat?
Komisja Europejska rozpoczyna kampanię informacyjną obejmującą całą Unię, której celem jest podniesienie świadomości wśród osób mieszkających, pracujących, uczących się, podróżujących lub spędzających emeryturę w innym kraju UE na temat przysługującego im prawa do zabezpieczenia społecznego. Kampania, której tematem przewodnim będzie hasło „Europa jest Twoim placem zabaw”, będzie prowadzona w listopadzie i w grudniu 2010 roku. Seria reklam w prasie i w Internecie będzie informować o tym, jak zachować prawo do świadczeń socjalnych po przeprowadzce do innego kraju UE dzięki koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Dlaczego akurat teraz?
Po pierwsze, priorytetem Komisji Barroso jest zapewnienie, aby obywatele, którzy postanowią wyjechać do innego kraju UE, nie musieli borykać się z utrudnieniami. Budowanie świadomości obywateli na temat ich praw stanowi ważny krok w tym kierunku.

Po drugie, 1 maja 2010 roku weszły w życie nowe przepisy modernizujące zasady koordynacji systemów zabezpieczeń społecznych w Europie. Konieczne było zatem uaktualnienie informacji i lepsze ich udostępnienie. Kampania informacyjna stanowi część tych działań.

Czego dotyczą nowe przepisy?
Wprowadzona w maju 2010 roku reforma stanowi kulminację 50-letniej współpracy na szczeblu europejskim, bowiem pierwsze próby koordynacji w ramach Europy rozpoczęto w 1959 roku. Jej głównymi założeniami są: uproszczenie, więcej informacji, modernizacja i likwidacja biurokracji.

Ograniczono liczbę dokumentów przeznaczonych dla obywateli. Poza Europejską Kartą Ubezpieczenia Zdrowotnego użytkownik może otrzymać maksymalnie tylko 9 innych „formularzy”. Te „przenośne dokumenty” posiadają nowy, łatwy do rozpoznania wzór, a zawarte w nich informacje prezentowane są w sposób przyjazny dla użytkownika.

W przygotowaniu jest nowa sieć elektroniczna EESSI (system elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego). Dzięki temu systemowi od 2012 roku krajowe zakłady ubezpieczeń społecznych będą mogły wymieniać się informacjami drogą elektroniczną, eliminując wszystkie papierowe formularze. EESSI zmniejszy obciążenie administracji i skróci czas przetwarzania wniosków dotyczących więcej niż jednego kraju.

Więcej informacji: http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=26&langId=pl

 

 

Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!

Dodaj komentarz