Komisja Trójstronna: reprezentatywność organizacji

 maja br. spotkały się zespoły Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych, które mają wypracować wspólne stanowisko partnerów społecznych dotyczące wzmocnienia dialogu społecznego poprzez doprecyzowanie zasad reprezentatywności związków zawodowych.

– Mówienie, że w Polsce mamy związkokrację jest dużym nadużyciem. Do związków zawodowych należy u nas kilkanaście procent pracowników – chyba najmniej w Europie, a wielu pracodawców reaguje wrogo, gdy pracownicy chcą się zorganizować w "Solidarności". Jesteśmy otwarci na rozmowę o zasadach funkcjonowania związków zawodowych. Jednak oczekujemy, że pracodawcy zgodzą się, na przykład, na zaostrzenie sankcji karnych za łamanie prawa pracowników do organizowania się w związki zawodowe – mówi Janusz Śniadek, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność".

NSZZ "Solidarność" zgadza się, że trzeba rozważyć zmodyfikowanie obecnych zasad reprezentatywności…

8 maja br. spotkały się zespoły Komisji Trójstronnej do spraw Społeczno-Gospodarczych, które mają wypracować wspólne stanowisko partnerów społecznych dotyczące wzmocnienia dialogu społecznego poprzez doprecyzowanie zasad reprezentatywności związków zawodowych.

– Mówienie, że w Polsce mamy związkokrację jest dużym nadużyciem. Do związków zawodowych należy u nas kilkanaście procent pracowników – chyba najmniej w Europie, a wielu pracodawców reaguje wrogo, gdy pracownicy chcą się zorganizować w "Solidarności". Jesteśmy otwarci na rozmowę o zasadach funkcjonowania związków zawodowych. Jednak oczekujemy, że pracodawcy zgodzą się, na przykład, na zaostrzenie sankcji karnych za łamanie prawa pracowników do organizowania się w związki zawodowe – mówi Janusz Śniadek, przewodniczący Komisji Krajowej NSZZ "Solidarność".

NSZZ "Solidarność" zgadza się, że trzeba rozważyć zmodyfikowanie obecnych zasad reprezentatywności. – Ich naprawa jest warunkiem odbudowy i wzmocnienia dialogu społecznego – uważa przewodniczący "Solidarności".

NSZZ "S" proponuje podwojenie obecnych progów procentowych liczonych od liczby członków zakładowej organizacji związkowej w stosunku do ogólnej liczby pracowników, warunkujące korzystanie z przymiotu reprezentatywności dla tych związków, które nie są zrzeszone w ogólnokrajowej organizacji związkowej reprezentatywnej w rozumieniu ustawy o Komisji Trójstronnej.

Ponadto, zdaniem ekspertów "Solidarności" konieczne jest wprowadzenie zasady, że tylko jedna zakładowa organizacja związkowa funkcjonująca u danego pracodawcy może korzystać z obniżonego progu procentowego z tytułu przynależności do danej ogólnokrajowej organizacji związkowej reprezentowanej w Komisji Trójstronnej. – Nie wprowadzenie tej zasady spowoduje, że zmiana zasad reprezentatywności nie spełni zakładanego celu jakim jest konsolidacja ruchu związkowego na poziomie zakładu pracy – uważa dr Marcin Zieleniecki, ekspert Biura Prawnego Komisji Krajowej NSZZ "S".

"Solidarność" opowiada się również, za przyznaniem prawa do wszczynania, prowadzenie sporów zbiorowych, negocjowania i zawierania układów zbiorowych, uzgadniania regulaminów pracy tylko reprezentatywnym zakładowym organizacjom związkowym.

NSZZ "S" chciałby również wprowadzenia możliwości zrzeszania pracowników zatrudnionych na innych zasadach niż stosunek pracy, np. osób samozatrudnionych. Ponieważ pracodawcy mają możliwość wpisywania składki na rzecz swoich organizacji w koszty działalności firmy, "S" uważa, że podobnie związkowcy, powinni mieć możliwość odpisania od podatku składki związkowej, tak jak darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Zdaniem "S" zmiany powinny również dotyczyć zasad ustalania reprezentatywności organizacji pracodawców na szczeblu krajowym. Status reprezentatywnej organizacji pracodawców powinny posiadać tylko organizacje posiadające zdolność układową. Dlatego należy zastąpić zasadę uzależnienia reprezentatywności organizacji pracodawców od liczby pracowników zatrudnionych u poszczególnych pracodawców zrzeszonych w danej organizacji, zasadą określającą minimalną liczbę pracodawców zrzeszonych w tej organizacji oraz warunkiem zdolności do zawierania układów ponadzakładowych.

Podczas negocjacji w Komisji Trójstronnej, "Solidarność" będzie się domagać również zaostrzenia kar za łamanie prawa pracowników do zrzeszania się w związki zawodowe oraz wzmocnienia roli wojewódzkich komisji dialogu społecznego. Podczas dzisiejszego spotkania zespołu prawa pracy i dialogu społecznego Komisji Trójstronnej partnerzy społeczni przedstawili swoje propozycje. Postulaty "S" prezentował Jerzy Langer, zastępca przewodniczącego KK NSZZ "S".

Dział Informacji KK

Postulaty NSZZ "Solidarność"

1. Dwukrotne podwyższenie progu procentowego liczby pracowników zrzeszonych w zakładowej organizacji związkowej niezrzeszonej w ogólnokrajowej organizacji związkowej reprezentatywnej w rozumieniu ustawy o TKds.SG w stosunku do stopnia uzwiązkowienia wymaganego w przypadku jednostek należących do centrali związkowych reprezentowanych w TKds.SG. Np. w przypadku utrzymania dotychczasowego 7 % progu dla tych jednostek, stopień uzwiązkowienia dla pozostałych organizacji powinien zostać podniesiony do 15 %. W przypadku podniesienia wymaganej liczby członków organizacji zakładowej posiadającej swoją reprezentację w TKdSSG do 10 % próg dla pozostałych organizacji powinien zostać podwyższony do 20 % pracowników. Należy zachować warunek, że w przypadku gdy żadna z zakładowych organizacji związkowych nie osiągnęła progu procentowego wymaganego dla uzyskania statusu reprezentatywnej organizacji związkowej status ten przysługuje najliczniejszej organizacji związkowej.
2. Wprowadzenie zasady, że tylko jedna zakładowa organizacja związkowa funkcjonująca u danego pracodawcy może korzystać z obniżonego progu procentowego z tytułu przynależności do danej ogólnokrajowej organizacji związkowej reprezentowanej w TKds.SG. W przypadku nieuwzględnienia tego postulatu nowelizacja zasad reprezentatywności zakładowej nie spełni zakładanego celu jakim jest konsolidacja ruchu związkowego na poziomie zakładu pracy.
3. Zmiana przepisów określających kompetencje zakładowych organizacji związkowych w sprawach zbiorowych praw i interesów pracowników takich jak zawieranie układów zbiorowych pracy i innych porozumień zbiorowych, uzgadnianie regulaminów pracy i wynagradzania oraz wszczęcie sporu zbiorowego. Takie kompetencje powinny przysługiwać wyłącznie reprezentatywnym zakładowym organizacjom związkowym. Powyższe rozwiązanie zostało zastosowane w ustawie o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji i sprawdziło się.
4. Uprawnienia do wszczynania sporu zbiorowego powinny posiadać tylko reprezentatywne organizacje związkowe.
5. Ograniczenie możliwości przynależności do więcej niż jednej organizacji związkowej u danego pracodawcy.
6. Zmiany w Ustawie o związkach zawodowych, umożliwiające zrzeszanie się w związkach zawodowych osobom utrzymującym się z pracy wykonywanej na innej podstawie niż stosunek pracy, np. pracownicy samozatrudnieni
7. Zmiany w przepisach podatkowych, umożliwiające członkom związku zawodowego odpisanie od podatku składki związkowej, określonej jako darowiznę – podobnie jak 1 proc. darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego. Będzie to zrównanie praw członków związków zawodowych i pracodawców. Dziś pracodawca składkę na rzecz swojej organizacji wpisuje w koszty działalności, a członkowie związków zawodowych swoją składką obarczają swój budżet domowy.
8. Zmiany w określaniu reprezentatywności organizacji pracodawców. Status reprezentatywnej organizacji pracodawców powinny posiadać tylko organizacje posiadające zdolność układową. Zastąpienie zasady uzależnienia reprezentatywności organizacji pracodawców od liczby pracowników zatrudnionych u poszczególnych pracodawców zrzeszonych w danej organizacji, zasadą określającą minimalną liczbę pracodawców zrzeszonych w tej organizacji.
9. Zaostrzenie sankcji karnych stosowanych wobec pracodawców łamiących konstytucyjne prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych.
10. Wzmocnienie roli wojewódzkich komisji dialogu społecznego (WKDS) przez dookreślenie i rozszerzenie ich zadań w różnych obszarach, w tym kompetencji do negocjowania płacowych rozwiązań dotyczących pracowników samorządowych.

NSZZ "Solidarność" zastrzega sobie prawo do rozszerzenia zakresu propozycji i ich zmian w trakcie prac Zespołu TK.