W Dzienniku Ustaw z 24 czerwca 2024 pod. poz. 928 roku ukazała się ustawa z dnia 14 czerwca 2024 roku o ochronie sygnalistów. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy, czyli 25 września 2024 roku z wyjątkiem przepisów dot. zgłoszeń zewnętrznych (do Rzecznika Prawa Obywatelskich albo organu publicznego), które wchodzą w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia tj. od 25 grudnia 2024 roku.
Ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 roku w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 przedmiotowej ustawy „sygnalistą” jest osoba fizyczna , która zgłasza lub ujawnia publicznie informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą (sygnalistą, więc może być każdy, który w związku z wykonywaną pracą uzyska informacje o naruszeniu prawa, w szczególności może to być pracownik, zleceniobiorca, wykonawca, członek organu osoby prawnej, wspólnik, akcjonariusz).
Zgodnie z art. 3 ustawy naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa w obszarach zagadnień wymienionych w tym przepisie (m.in. korupcji, zamówień publicznych, ochrony środowiska) ale ustawa nie obejmuje swoim zakresem naruszeń z zakresu prawa pracy.
Na podstawie art.11 i in. ustawy wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane działania odwetowe ani próby lub groźby zastosowania takich działań.
Przepisy ustawy na podstawie art. 23 – będą mieć zastosowanie, co do zasady, do podmiotu prawnego na rzecz którego według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób (pracowników wlicza się w przeliczeniu na pełne etaty).
W zakresie zgłoszeń naruszeń prawa wewnętrznych należy ustalić stosowną procedurę przyjmowania tych zgłoszeń i podejmowania działań następczych. Procedurę ustala się po konsultacjach ze związkami zawodowymi, a jeżeli nie działają związki z przedstawicielami załogi.
Działając na podstawie art. 24 ustawy pracodawcy powinni skierować projekt procedury zgłoszeń wewnętrznych naruszeń prawa do konsultacji z zakładową organizacją związkową, albo zakładowymi organizacjami związkowymi jeżeli działa więcej niż jedna organizacja związkowa i go skonsultować w terminie nie krótszym niż 5 dni i nie dłuższym niż 10 dni od dnia przedstawienia tego projektu.
Tak, więc po wejściu wżycie ustawy tj. od 25 września 2024 roku pracodawcy najwcześniej zaczną konsultacje ze związkami zawodowymi. Związki zawodowe mają uprawnienia do konsultacji, a więc pracodawca musi zwrócić się do nich z projektem i dochować terminu na konsultacje przed podaniem procedury do wiadomości, ale nie jest związany stanowiskiem związku zawodowego.
Procedura wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia podania jej do wiadomości osób wykonujących pracę w sposób przyjęty w podmiocie prawnym (art. 24. ust. 5 ustawy).
Na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pod adresem https://www.gov.pl/web/rodzina/ochrona-sygnalistow znajduje się tekst ustawy, podstawowe informacje a także odpowiedzi na pytania.
Bądź pierwszy, który skomentuje ten wpis!